ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗΣ - ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΕΚΔΡΟΜΗ ΣΤΗ ΡΩΜΗ - ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2010

1^η μέρα, 13/4/2011

Πομπηία

1. Σύμφωνα με το σχέδιο ποιου αρχαίου Έλληνα έγινε η ρυμοτομία της Πομπηίας;

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

2. Πόσες βρύσες διαφορετικές υπήρχαν στους δρόμους της Πομπηίας;

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

3. Με τι καλύφθηκε η Πομπηία; Ποιοι δεν πρόλαβαν να φύγουν και ποιοι έμειναν;

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

4. Πότε δόθηκαν τα πρώτα σημάδια και πότε έγινε η έκρηξη του Βεζούβιου;

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

5. Τι πρόβλεψη υπήρχε για τα όμβρια ύδατα;

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

6. Πως διαπιστώνουμε ότι υπήρχε πρόβλεψη γι’ αυτά;

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

7. Για ποιο λόγο υπήρχε φούρνος σε κάποια κτιριακά συγκροτήματα; Πως και γιατί αποδεικνύεται ποιος έψησε το ψωμί;

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

8. Υπήρχε τότε επιχειρηματική δραστηριότητα και πως αποδεικνύεται;

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

9. Ποια η λειτουργία του χώρου μπροστά από τα αμφιθέατρα αρχικά και αργότερα;

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

10. Πως ανακάλυψαν οι αρχαιολόγοι τα απανθρακωμένα σώματα, ποια χαρακτηριστικά θυμάστε και ποιος είναι ο προστάτης Άγιος του Μπάρι;

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

11. Πόσα χρόνια μετά την έκρηξη του Βεζούβιου ανακαλύφθηκε η πόλη Πομπηίας; Γιατί τόσα χρόνια ήταν θαμμένη και πόσα χρόνια θέλουν ακόμα για να ολοκληρωθούν οι ανασκαφές;

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

2η μέρα, 14/4/2011

Περιήγηση στη Ρώμη

1. Από πού βγαίνει η λέξη «Παλάτι»;

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

2. Τι είναι το Κογκλάβιο και ποιο χρώμα καπνού δηλώνει το νέο Πάπα;

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

3. Από ποιο γεγονός πήρε την ονομασία του το Καστέλο Σαν Άντζελο;

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

4. Ποιο είναι το μικρότερο κράτος του κόσμου, που βρίσκεται, πότε ιδρύθηκε και ποια η αιτία; Από ποια εθνικότητα αποτελείται ο στρατός του;

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

5. Ποιος είναι ο Καθεδρικός ναός της Ρώμης;

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

6. Τι ήταν η Καπέλα Σιστίνα και τι απεικονίζει στην οροφή της; Ποια θέματα συγκρίνονται;

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

7. Γιατί κτίστηκε ο Ναός του αγίου Πέτρου σ’ αυτό το σημείο και σε ποιο αρχιτεκτονικό ρυθμό;

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

8. «Πιετά». Ποιος ήταν ο γλύπτης της Πιετά; Τι απεικονίζει, τι σημαίνει η λέξη και γιατί η Παναγία φαίνεται τόσο νέα συγκριτικά με τον Ιησού;

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

9. Γιατί η Αρένα που κατασκεύασε ο Φλάβιος ονομάστηκε «Κολοσσαίο», πόσους θεατές χωρούσε και τι διασώζεται σήμερα;

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

10. Από ποιον πήρε τ’ όνομά της η σημερινή Ρώμη; Τι ήταν οι θέρμες του Καρακάλα; Τι συμπεραίνουμε από αυτό; Ποιος ναός υπήρχε πάνω στο νησάκι Τιβεριάνα και σύμφωνα με τη ρωμαϊκή μυθολογία ποιο γεγονός συνέβη εκεί;

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

11. Τι είναι η «Φοντάνα ντι Τρέβι», γιατί λέγεται έτσι; Ποιος αποφάσισε να τη διαμορφώσει στη σημερινή της μορφή και ποιος ο κατασκευαστής του έργου;

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

12. Ποιο από τα αξιοθέατα που είδατε μέχρι και σήμερα θεωρείτε πιο σημαντικό και γιατί;

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

3η μέρα, 15/4/2011

Πανεπιστήμιο – Περίπατος στη Ρώμη

1. Ποιες οι κυριότερες πλατείες της Ρώμης; Ποιο χαρακτηριστικό θυμάστε από την κάθε μία;

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

2. Θα επιλέγατε το American University of Roma για σπουδές και γιατί;

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

3. Από ποια πλατεία ξεκινήσαμε και τελειώσαμε τον περίπατό μας και ποια αντίστοιχη υπάρχει κοντά στο σχολείο μας;

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

4. Σε εποχή οικονομικής κρίσης ποια η γνώμη σας για τα πολυτελή καταστήματα γύρω από την Piazza D’ Espagna;

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

5. Τι ήταν το «Πάνθεον» και από ποιο υλικό ήταν κατασκευασμένες οι κολώνες.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

6. Τι ήταν οι «Κατακόμβες», γιατί ονομάστηκαν έτσι, ποια επισκεφθήκαμε, σε ποια λεωφόρο ήταν και πόση έκταση καταλάμβανε;

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

7. Ποια ήταν τα σύμβολα που χρησιμοποιούσαν οι πρώτοι χριστιανοί για να δηλώσουν την πίστη τους;

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

8. Ποια ήταν η αντίστοιχη γλώσσα στα χρόνια αυτά με τη σημερινή Αγγλική;

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

9. Ποιο τρόπο ταφής ακολουθούσαν οι Ρωμαίοι;

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

10. Τι συμβόλιζε ο Μυστικός Δείπνος στο Ρωμαϊκό Μαυσωλείο, δεδομένου ότι οι Ρωμαίοι ήταν ειδωλολάτρες;

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

4η μέρα, 16/4/2011

Φλωρεντία - Πίζα

1. Σε ποια περιοχή της Ιταλίας βρίσκεται η Φλωρεντία και για ποια προϊόντα της είναι γνωστή;

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

2. Ποια είναι η πιο γνωστή γέφυρα της Φλωρεντίας και τι είδους καταστήματα υπήρχαν παλιά; Έχουν σχέση με τα σημερινά;

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

3. Ποιοι διοικούσαν το Δουκάτο της Φλωρεντίας και ποιες βασίλισσες έβγαλε η δυναστεία αυτή;

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

4. Τι ήταν το Παλάτσιο Βέκιο και πως χρησιμοποιείται σήμερα; Ποια μεγάλα αγάλματα υπάρχουν έξω από αυτό; Ποιος γλύπτης τα δημιούργησε;

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

5. Σε ποιον ήταν αφιερωμένος ο καθεδρικός ναός της Φλωρεντίας και ποια η σχέση του με την Ιταλική σημαία;

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

6. Ποια ήταν η πρώτη πρωτεύουσα της Ιταλίας, ποια η 2^η και ποια η σημερινή;

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

7. Τι σημαίνει η φράση «Όλοι οι δρόμοι οδηγούν στη Ρώμη» και τι ήταν το σημείο 0 στην πλατεία της Κολόνας;

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

8. Τι ήταν το βαπτιστήριο στη Φλωρεντία και σε ποια άλλη πόλη το συναντάμε;

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

9. Πως θα χαρακτηρίζατε τη Φλωρεντία με μια λέξη; Θυμάστε τα Λουκετάκια; Τι συμβολίζουν;

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

10. «Κεκλιμένος πύργος στην Πίζα». Γιατί δεν έχει πέσει; Κάθε χρόνο παίρνει κλίση 1 χιλιοστό. Σε πόσα χρόνια θα πέσει σύμφωνα με τους υπολογισμούς των Αρχαιολόγων;

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗΣ - ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΕΚΔΡΟΜΗ ΣΤΗ ΡΩΜΗ - ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2010

Σχολικό έτος 2010-2011

Επιμέλεια: Κατσής Θεοχάρης

1^η μέρα, 13/4/2011

Πομπηία

1. Η ρυμοτομία της Πομπηίας έγινε σύμφωνα με το σχέδιο του Αρχαίου Έλληνα Ιππόδαμου.

2. Στους δρόμους της Πομπηίας υπήρχαν αρκετές βρύσες. Κάθε μια διέθετε διαφορετικό ανάγλυφο, διότι μ’ αυτόν τον τρόπο μπορούσαν εύκολα να προσδιορίσουν ένα δρόμο ή ένα οικοδομικό τετράγωνο.

3. Η Πομπηία καλύφθηκε από μία βροχή τέφρας και μικρών κομματιών πετρώματος ύστερα από την έκρηξη του Βεζούβιου. Δεν πρόλαβαν να φύγουν και κατ’ επέκταση να σωθούν, όσοι προέρχονταν από την μεσαία αστική τάξη (κυρίως οι νεόπλουτοι) από το φόβο μην χάσουν τα υπάρχοντα και την περιουσία τους. Επίσης οι δούλοι, επειδή υποχρεώθηκαν από τ’ αφεντικά τους να παραμείνουν για τα διαφύλαξη των οικιών τους και των λοιπών περιουσιακών τους στοιχείων.

4. Τα πρώτα σημάδια δόθηκαν το έτος 62 μ.Χ. όταν ένας σεισμός που έπληξε την ευρύτερη περιοχή της Καμπανίας προκάλεσε σοβαρές καταστροφές και στην Πομπηία. Λίγα χρόνια αργότερα το 79 μ.Χ. έγινε η έκρηξη του Βεζούβιου.

5. Βάση του σχεδίου ρυμοτόμησης της πόλης της Πομπηίας, είχαν προβλέψει την κατασκευή πεζοδρομίων έτσι ώστε, να μην εμποδίζεται η μετακίνηση των πολιτών από τα όμβρια ύδατα.

6. Αποδεικτικό στοιχείο της πρόβλεψης για τα όμβρια ύδατα είναι η ύπαρξη υπερυψωμένων ορθογώνιων πετρών κατά μήκος του δρόμου προκειμένου να μετακινούνται οι πολίτες από το ένα πεζοδρόμιο στο άλλο δίχως να βρέχονται. Αξιοσημείωτο είναι, πως η απόσταση μεταξύ των υπερυψωμένων πετρών ήταν τόση ώστε, να μπορεί να διασχίσει με άνεση ένα κάρο το δρόμο.

7. Ο φούρνος που υπήρχε σε ορισμένα κτιριακά συγκροτήματα δήλωνε την ύπαρξη κάποιου αρτοποιείου (παρασκευή ψωμιού για την κάλυψη των διατροφικών αναγκών των κατοίκων του κτιριακού συγκροτήματος). Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή υπήρχε για την εξυπηρέτηση των οικιών του συγκροτήματος, που δεν διέθεταν δικό τους φούρνο. Το ποιός παρασκεύασε το ψωμί (κυρίως οι δούλοι ασχολούνταν) αποδεικνύονταν από την σφραγίδα, που αποτυπωνόταν επάνω στη ζύμη, πρωτού το ψήσιμο. Αυτό, προς αποφυγή πιθανής δηλητηρίασης των αφεντικών τους, λοιπών ευγενών, αξιωματούχων.

8. Υπήρχε έντονη επιχειρηματική δραστηριότητα και αποδεικνύεται μέσα από τις αρχαιολογικές ανασκαφές, οι οποίες έφεραν στο φως επιγραφές σε οικίες και καταστήματα που προσδιορίζαν το είδος της επιχείρησης. Χαρακτηριστική επιγραφή σε οικία, που δηλώνει ότι το κτιριακό συγκρότημα λειτουργούσε τότε, ως ενοικιαζόμενα δωμάτια την καλοκαιρινή περίοδο.

9. Ο χώρος μπροστά από τα αμφιθέατρα λειτουργούσε αρχικά ως παλαίστρα, για την εκγύμναση και προετοιμασία των μονομάχων και αθλητών. Αργότερα ως χώρος συνάθροισης και συγκέντρωσης των πολιτών (συζητήσεις και ανταλλαγή απόψεων και ιδεών) καθώς και σημείο για την εκλογή των αρχόντων.

10. Με την τεχνική ανάκτησης της μορφής των οργανικών στοιχείων, που βρίσκονται διαλυμένα μέσα στο έδαφος (ανθρώπινα σώματα, δέντρα, ξύλινα αντικείμενα) διαμέσου παροχέτευσης γύψου στα κενά, που έχουν αφήσει τα στοιχεία αυτά, τα γνωστά εκμαγεία, ανακάλυψαν οι αρχαιολόγοι τα απανθρακωμένα σώματα ανθρώπων και ζώων. Τα πιο χαρακτηριστικά ήταν εκείνα της γυναίκας που κυοφορούσε και του σκύλου. Προστάτης Άγιος του Μπάρι είναι ο Άγιος Νικόλαος. Στην ομώνυμη εκκλησία, φυλάσσονται τα λείψανά του.

11. Η πόλη της Πομπηίας ανακαλύφθηκε μετά την έκρηξη του Βεζούβιου, ύστερα από μία περίοδο 1700 περίπου χρόνων.

Συγκεκριμένα το 1748 μ.Χ. αρχίζουν κανονικές ανασκαφές υπό την ηγεμονία του βασιλιά της Νάπολης Καρόλου Βουρβώνου. Λόγω της ηφαιστειακής τέφρας η Πομπηία δεν κατάφερε ν’ αναγεννηθεί από τα ερείπια της και η περιοχή εγκαταλείφθηκε. Αυτός ήταν και ο λόγος που τόσα χρόνια ήταν θαμμένη.

Σύμφωνα με τους υπολογισμούς των αρχαιολόγων υπολογίζεται ότι σε εκατό χρόνια από σήμερα θα ολοκληρωθούν οι ανασκαφές.

2^η μέρα, 14/4/2011

Περιήγηση στη Ρώμη

1. Λατινικά = Palatium = ανάκτορο

Ιταλικά = Palazzo

Η λέξη «Παλάτι» προέρχεται από τον Παλατίνο λόφο της Ρώμης, όπου ήταν τα ανάκτορα των αυτοκρατόρων.

2. Κονκλάβιο είναι η συγκέντρωση των υποψήφιων Καρδιναλίων στην Καπέλα Σιστίνα – Cappella Sistina- (παρεκκλήσι του Πάπα Σίστου) το οποίο συνέρχεται μετά το θάνατο ενός ποντίφικα, για την εκλογή νέου Πάπα.

Μια ιδιαίτερη παράδοση του Κονκλάβιου θέλει το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας ν’ ανακοινώνεται προς τα έξω μέσω του καπνού που βγαίνει από τις καμένες κάρτες μετά από κάθε καταμέτρηση. Σε αρνητική έκβαση ο καπνός που βγαίνει από τον καπνοδόχο της Καπέλα, χάρη προσθετικών κατάλληλων ουσιών, είναι μαύρος. Όταν το αποτέλεσμα είναι θετικό, (εκλογή νέου Πάπα), αφήνεται να μπουν μόνο οι κάρτες της ψηφοφορίας, που παράγουν έτσι λευκό καπνό.

3. Σύμφωνα με την παράδοση κατά τη διάρκεια μιας κατανυκτικής λιτανείας – παράκλησης προς την Παρθένο να δώσει τέλος στην επιδημία που έπληττε την πόλη, ένας άγγελος εμφανίστηκε στον ουρανό και κάθισε στην κορυφή του Μαυσωλείου – Κάστρου, ξαναβάζοντας το σπαθί του στη θέση του σε ένδειξη απόδοσης χάριτος. Ανεγέρθη τότε ένα παρεκκλήσι προς τιμήν του Αγγέλου και στην συνέχεια ένα άγαλμα που θύμιζε το θαύμα. Από τότε το Μαυσωλείο πήρε την ονομασία Κάστρο του Αγγέλου (Castel San Angelo) ώστε να θυμίζει το γεγονός.

4. Το μικρότερο κράτος του κόσμου είναι το Βατικανό. Βρίσκεται στην Ιταλία, συγκεκριμένα στη Ρώμη και αποτελεί «κράτος εν κράτη». Ιδρύθηκε στις 11 Φεβρουαρίου 1929 με την συμφωνία του Λατερανού, η οποία έλυσε οριστικά το «Ρωμαϊκό ζήτημα» ανάμεσα στην Εκκλησία και το ιταλικό κράτος.

Από τότε έως και σήμερα το Βατικανό αποτελεί ανεξάρτητο κράτος με το όνομα «Πόλη του Βατικανού». Διαθέτει δικό του στρατό ο οποίος είναι ελβετικής εθνικότητας.

5. Ο καθεδρικός ναός της Ρώμης είναι η Βασιλική του Αγίου Ιωάννη στο Λατερανό (San Giovanni in Laterano).

6. Η Καπέλα Σιστίνα είναι το πιο σημαντικό και ιερό παρεκκλήσιο στην Πόλη του Βατικανού. Σύμφωνα με μερικούς μελετητές οι διαστάσεις του παρεκκλησίου είναι αντιγραφή των διαστάσεων του μεγάλου ναού του Σολομώντος στην Ιερουσαλήμ, που κατέστρεψαν οι Ρωμαίοι το 70μ.Χ.

Το όνομα του παρεκκλησίου προέρχεται από τον Πάπα Σίξτο Δ΄ που θέλησε να το ανοικοδομήσει. Είναι αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Στην Καπέλα Σιστίνα πραγματοποιείται το Κονκλάβιο των Καρδιναλίων για ανάδειξη νέου Πάπα. Η οροφή της είναι μια εξαιρετική νωπογραφία δημιουργία του Μιχαήλ Αγγέλου, που απεικονίζει τη μακρά αναμονή της ανθρωπότητας για την έλευση του Χριστού, τις προφητείες που προανήγγειλαν αυτό το συμβάν, καθώς και τη Γένεση και την Δημιουργία του κόσμου. Συγκρίνονται λοιπόν θέματα από την Παλαιά και την Καινή Διαθήκη, με στόχο την εξύψωση της Καινής σε σχέση με την Παλαιά.

7. Κτίστηκε σ’ αυτό το σημείο, διότι εκεί σύμφωνα με την παράδοση βρίσκεται ο τάφος του Αποστόλου Πέτρου. Ο Ναός είναι μια πεντάκλιτη Βασιλική αναγεννησιακής αρχιτεκτονικής, ζωγραφικής και γλυπτικής.

8. Ο Μιχαήλ Άγγελος φιλοτέχνησε το 1499 την περίφημη «Πιετά». Η Παναγία κρατάει στην αγκαλιά της το νεκρό Χριστό, με τα μέλη του σώματος του νωχελικά εγκαταλελειμμένα. Η λέξη Πιετά – Pieta σημαίνει αποκαθήλωση και η Παναγία φαίνεται τόσο νέα συγκριτικά με τον Ιησού, διότι η νεότητα της ταυτίζεται με την αγνότητα και την απαλλαγή από κάθε μορφή αμαρτίας.

9. Η Αρένα που κατασκεύασε ο Φλάβιος με το όνομα «αμφιθέατρο του Φλάβιου» ονομάστηκε «Κολοσσαίο» τόσο για τις διαστάσεις του όσο και για την γειτνίαση του με τον Κολοσσό του Νέρωνα. Χωρούσε περίπου 80.000 θεατές και σήμερα αν και μισοερειπωμένο διασώζονται οι υπόγειες στοές κάτω από την αρένα, το άνω διάζωμα, κίονες δωρικού, ιωνικού και κορινθιακού ρυθμού στα πιο κάτω διαζώματα, οι διάδρομοι και τα κελιά για τα θηρία.

10. Η σημερινή Ρώμη πήρε τ’ όνομά της από το Ρωμύλο, ο οποίος σύμφωνα με τη ρωμαϊκή παράδοση υπήρξε ο ιδρυτής και πρώτος βασιλιάς της. Οι θέρμες του Καρακάλα ήταν λουτρά. Στα λουτρά του Καρακάλα ή «Αντωνιανές» που εγκαινιάστηκαν το 217μ.Χ. από τον Καρακάλα, μπορούσαν οι Ρωμαίοι ν’ απολαμβάνουν ζεστά, χλιαρά και κρύα μπάνια. Αναφέρεται, ότι μπορούσαν να βρίσκονται ταυτόχρονα χίλια εξιακόσια άτομα στα λουτρά. Η ύπαρξη των λουτρών, δείγμα υγιεινής και καθαριότητας φανερώνει το υψηλό πολιτιστικό επίπεδο των Ρωμαίων. Στο νησάκι Τιβεριάνα υπήρχε ναός του Ασκληπιού, του Έλληνα θεού της ιατρικής στα ερείπια του οποίου ανεγέρθει ναός αφιερωμένος στον Άγιο Βαρθολομαίο. Επίσης σύμφωνα με τη ρωμαϊκή μυθολογία επάνω στο νησάκι τα νερά του ποταμού Τίβερη «ξέβρασαν» το Ρωμύλο.

11. Φοντάνα ντι Τρέβι: Το πιο μεγαλοπρεπές συντριβάνι της Ρώμης. Διάσημο όχι μόνο για το εξαιρετικό νερό, αλλά και για το μύθο σύμφωνα με τον οποίο ρίχνοντας ένα νόμισμα, εξασφαλίζεις την επιστροφή σου στην Ρώμη. Η φοντάνα έργο του αρχιτέκτονα Σάλβι (1735) την περίοδο της θητείας του Πάπα Κλεμέντε του 12^ου διακοσμήθηκε από διάφορους καλλιτέχνεις της Σχολής του Μπερνίνι. Το συντριβάνι / πηγή είναι ουσιαστικά η πρόσοψη ενός μεγάλου κτιρίου, διακοσμημένη με αγάλματα και ανάγλυφα τοποθετημένα πάνω σε μεγάλα βράχια που αναδύονται από τα νερά.

12. Από τ’ αξιοθέατα που είδαμε στην περιήγησή μας στη Ρώμη, θεωρώ πιο σημαντικό την Καπέλα Σιστίνα στην πόλη του Βατικανού, ως ένα χώρο ιερότητας και μυστηρίου για την Καθολική Εκκλησία, αλλά και ένα παρεκκλήσιο υψίστης καλλιτεχνικής δημιουργίας και ζωγραφικής τέχνης. Βέβαια θα ήταν παράλειψη να μην αναφερθεί και το Κολοσσαίο ως το μεγαλύτερο σωζόμενο αρχαίο ρωμαϊκό κτίσμα του κόσμου. Παρά τα εκατοντάδες χρόνια που έχουν περάσει, δύσκολα μπορεί να περιγράψει κανείς το μεγαλείο και το δέος που εμπνέει ο επιβλητικός του όγκος.

3^η μέρα, 15/4/2011

Πανεπιστήμιο – περίπατος στη Ρώμη

1. Οι κυριότερες πλατείες της Ρώμης, που είχαμε την ευκαιρία να επισκεφθούμε ήταν:

-Η πλατεία Βενέτσια (Piazza Venezia) με χαρακτηριστικό το παλάτι Βενέτσια (Palazzo Venezia). Κοντά στην πλατεία το μνημείο του βασιλιά Βίκτωρα Εμμανουήλ του 2^ου.

-Η πλατεία της Ισπανίας (Piazza di Spagna) με τα χαρακτηριστικά σκαλιά, το συντριβάνι της Μπαρκάτσια (κακοφτιαγμένης βάρκας), τις άμαξες για μια ρομαντική βόλτα. Ορισμένες Ιταλούς, ντυμένοι αρχαίοι Ρωμαίοι για φωτογραφία με τους τουρίστες και φυσικά την αρχή του πιο ακριβού δρόμου της Ρώμης (Via Condotti) με τους διάσημους οίκους μόδας.

-Η πλατεία του λαού (Piazza del Popolo) μια αχανής πλατεία, αρχιτεκτονικά ανυπέρβλητη, με τέλεια συμμετρία. Χαρακτηριστικός ο οβελίσκος και η εκκλησία Σάντα Μαρία ντελ Πόπολο. Κοντά στην πλατεία η βίλλα Μποργκέζε (Villa Borghese), μια από τις πιο όμορφες βίλλες της Ρώμης.

2. Δεδομένου ότι η Ιταλία είναι μία χώρα, όπου τα πτυχία, που παρέχει η ιδιωτική εκπαίδευση αναγνωρίζονται ως ισότιμα με τα πτυχία της δημόσιας εκπαίδευσης, η επιλογή του American University of Roma, θεωρείται μία πολύ καλή επιλογή για σπουδές. Αυτό, διότι, διαμένοντας στην «αιώνια πόλη» η φοιτητική ζωή αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον.

Επίσης εκτός της τελειοποίησης της γνώσης της Αγγλικής γλώσσας (μιας και τα μαθήματα στο American University γίνονται στην Αγγλική), έχει κάποιος την ευκαιρία να μάθει και την Ιταλική. (Το πιο γνωστό πανεπιστήμιο της Ρώμης, το «Sapienza» έχει τμήματα εκμάθησης Ιταλικής γλώσσας και πολιτισμού για ξένους).

Τέλος, αν λάβουμε υπόψη, ότι στο American University of Roma υπάρχουν φοιτητές από πολλές χώρες του κόσμου, αυτό και μόνο ίσως ν’ αποτελεί ένα κριτήριο επιλογής. Γιατί, δεν διευρύνεται μόνο ο κύκλος των γνωριμιών, που μπορεί να κάνει κάποιος, αλλά διευρύνονται και οι ευκαιρίες για επαγγελματική σταδιοδρομία. Άλλωστε, είναι γνωστό και στη χώρα μας εδώ και χρόνια (και όχι μόνο σήμερα κάτω από τις συνθήκες της οικονομικής κρίσης), ότι παράγοντας ανεύρευσης εργασίας είναι οι γνωριμίες και οι πολύ καλές δημόσιες σχέσεις.

3. Ξεκινήσαμε και τελειώσαμε τον περίπατό μας από την πλατεία του λαού (Piazza del Popolo). Πλατεία με την αντίστοιχη ονομασία, υπάρχει και στην περιοχή του Κερατσινίου, κοντά στο σχολείο μας. Είναι γνωστή ως πλατεία Δημοκρατίας (του λαού).

4. Θα μπορούσε να πει κάποιος, ότι τα πολυτελή καταστήματα γύρω από την Πιάτσα Ντε Σπάνια (Piazza de Spagna) είναι η λάμψη, η γοητεία και η φινέτσα του ιταλικού στυλ ντυσίματος. (Είναι άλλωστε γνωστό, ότι αν ξεκινήσεις μια συζήτηση μ’ έναν Ρωμαίο, καλύτερα ν’ αποφύγεις οτιδήποτε έχει να κάνει με το look του). Όμως, «ότι λάμπει δεν είναι χρυσός»! Γι’ αυτό σ’ εποχές οικονομικής κρίσης για όλη την Ευρώπη, οι οίκοι μόδας, τα πολυτελή και πανάκριβα μαγαζιά της Πιάτσα Ντε Σπάνια τείνουν να γίνουν τουριστική ατραξιόν για τον πολύ κόσμο.

5. Το «Πάνθεον», δόξα της Ρώμης, το μοναδικό αρχιτεκτονικό κλασσικό μνημείο, που απέμεινε ανέπαφο. Αρχικά, παγανιστικός ναός, που ανεγέρθηκε το 27π.Χ. από τον Αγρίππα. Σήμερα, χριστιανικός ναός και βάση των Λατερανών συμφώνων του 1929, εθνική εκκλησία όλων των Ιταλών. Οι 16 μονολιθικές κολώνες της κιονοστοιχίας είναι από γρανίτη.

6. Οι «Κατακόμβες», υπαίθριες εκτάσεις, που ανήκαν σ’ ευκατάστατους πιστούς, υπήρξαν από τα μέσα του 2^ου μ.Χ. αιώνα χώροι για την υπόγεια ταφή των νεκρών χριστιανών. Κατά τη διάρκεια των διωγμών των χριστιανών, που δεν μπορούσαν πλέον φανερά να ομολογούν την πίστη τους, να συγκεντρώνονται και να τελούν τη θεία ευχαριστία, οι κατακόμβες χρησιμοποιήθηκαν ως καταφύγιο και χώροι λατρείας (μιας που ως τόποι ταφής των νεκρών ήταν ιεροί και συνήθως απαραβίαστοι).

Ενώ λοιπόν, στην επιφάνεια μαινόταν διωγμός για να εξαφανιστεί η πίστη, κάτω από τη γη, στις κατακόμβες, με κίνδυνο της ζωής τους, οι χριστιανοί διατηρούσαν και ενδυνάμωναν αυτήν την πίστη. Το όνομα των κατακομβών προέρχεται από τη λατινική έκφραση ad catacumbas. Η ετυμολογία του όρου παραμένει άγνωστη. Στην πραγματικότητα με αυτό το όνομα υποδεικνυόταν αρχικά η τοποθεσία των κατακομβών του Αγίου Σεβαστιανού, οι οποίες εγείρονται σε μια σπηλιά (από το ελληνικό εντός της σπηλιάς). Εμείς στο ταξίδι μας στη Ρώμη, επισκεφθήκαμε την κατακόμβη του Αγίου Σεβαστιανού (Άγιο, που τιμά και η ορθόδοξη εκκλησία στις 18 Δεκεμβρίου). Η κατακόμβη βρίσκεται στην οδό Αππία (via Appia) και κατέχει μια έκταση 4 χιλιομέτρων περίπου, σύμφωνα με την Ιταλίδα ξεναγό μας.

7. Τα σύμβολα που χρησιμοποιούσαν οι πρώτοι χριστιανοί για να δηλώσουν την πίστη τους ήταν αρκετά. Αυτά όμως που είδαμε στις Κρύπτες (ευρύχωρα δωμάτια, που χρησίμευαν ως οικογενειακοί τάφοι και μετατρέπονταιν σε μικρούς υπόγειους ναούς) ήταν:

-Το μονόγραμμα του Χριστού, σχηματισμένο από τα δύο πρώτα σύμφωνα (Χ & Ρ) του ονόματός του.

-Το ψάρι («ΙΧΘΥΣ», στα αρχαιοελληνικά), που λειτουργούσε σαν ακροστοιχίδα της ομολογίας της πίστης: Ιησούς Χριστός Θεού Υιός Σωτήρ.

-Η άγκυρα, σύμβολο της ελπίδας και της σωτηρίας.

-Το Άλφα και το Ωμέγα, σύμβολο του Χριστού, που είναι η αρχή και το τέλος των πάντων.

8. Η αντίστοιχη γλώσσα ήταν τα Λατινικά.

9. Οι Ρωμαίοι ακολουθούσαν την καύση των νεκρών, ως τρόπο ταφής.

10. Ο Μυστικός Δείπνος στο Ρωμαϊκό Μαυσωλείο συμβόλιζε ότι η οικογένεια, ενώ ήταν ειδωλολατρική στην πορεία ασπάστηκε το Χριστιανισμό.

4^η μέρα, 16/4/2011

Φλωρεντία – Πίζα

1. Η Φλωρεντία βρίσκεται στην περιοχή της Τοσκάνης και είναι γνωστή για τα περίφημα κρασιά της.

2. Η πιο γνωστή γέφυρα της Φλωρεντίας είναι το Πόντε Βέκκιο (Ponte Vecchio). Το μοναδικό γεφύρι που διασώθηκε από τους βομβαρδισμούς και τις νάρκες του 1944. Παλιά υπήρχαν σ’ αυτό καταστήματα βυρσοδεψίας. Από την περίοδο των Μεδίκων μετρατάπηκαν σε καταστήματα αργυροχρυσοχοϊας και έτσι λειτουργούν έως και σήμερα.

3. Το Δουκάτο της Φλωρεντίας διοικούσε η δυναστεία των Μεδίκων. Από τη δυναστεία αυτή προήλθαν η Αικατερίνη των Μεδίκων, βασίλισσα της Γαλλίας, σύζυγος του Ερρίκου Β΄και η Μαρία των Μεδίκων δεύτερη σύζυγος του βασιλιά της Γαλλίας Ερρίκου Δ΄.

4. Παπάτσο Βέκκιο = (Παλαιό Παλάτι). Όπως δηλώνει και τ’ όνομα του είναι το παλαιό παλάτι στο οποίο έμεινε για κάποιο διάστημα η Δυναστεία των Μεδίκων. Άλλη ονομασία του Παλάτσο της Σινιορίας. Από την ονομασία της ομώνυμης πλατείας (Piazza della Signoria = πλατεία της Δημοκρατίας). Σήμερα είναι η έδρα του Δήμου με τα γραφεία του Δημάρχου και των λοιπών υπηρεσιών της Δημαρχίας. Έξω από το Παλάτσο Βέκκιο βρίσκονται τ’ αγάλματα του Δαυϊδ, έργο του Μιχαήλ Αγγέλου και του «Ηρακλή και Κάκος» έργο του Μπαντινέλι.

5. Ο καθεδρικός ναός της Φλωρεντίας (Ντουόμο – Duomo) είναι αφιερωμένος στην Παναγία και συγκεκριμένα στην Αγία Μαρία του Άνθους (Santa Maria del fiore). Τα χρώματα του καθεδρικού ναού είναι το λευκό, το πράσινο και το κόκκινο. Αυτά τα χρώματα δανείστηκαν και επηρεάστηκαν για να δημιουργήσουν την Ιταλική σημαία (Il tricolore).

6. Πρώτη πρωτεύουσα της Ιταλίας υπήρξε η Φλωρεντία, εν συνεχεία πρωτεύουσα έγινε το Τορίνο και σημερινή είναι η Ρώμη.

7. Η φράση «Όλοι οι δρόμοι οδηγούν στην Ρώμη» δείχνει ότι το πολεοδομικό σύστημα των Ρωμαίων ήταν πολύ σωστά οργανωμένο και το οδικό δίκυτο ανεπτυγμένο. Το σημείο Ο στην πλατεία της Κολόνας είναι το σημείο όπου προσδιορίζονταν τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα. Σημείο καθοριστικό για την ρυμοτομία και οικιστική ανάπτυξη της πόλης.

8. Στο θρησκευτικό κέντρο της Φλωρεντίας και δίπλα στο Ντουόμο (Καθεδρικό Ναό) βρίσκεται ένα ξεχωριστό κτίριο, το βαπτιστήριο. Τ’ονομά του προσδιορίζει ποιες ανάγκες των πιστών κάλυπτε. (Εκεί γίνονταν οι βαπτίσεις και όχι στην εκκλησία). Βαπτιστήριο συναντάμε και στην πόλη της Πίζας.

9. Μία και μοναδικό λέξη που χαρακτηρίζει τη Φλωρεντία είναι «Μεγαλοπρέπεια». Μεγαλοπρέπεια σ’ όλες τις εκφάνσεις της ζωής. Γι’ αυτό και πολλά ερωτευμένα ζευγάρια επιλέγουν την πόλη της Φλωρεντίας για να επισφραγίσουν την αγάπη τους. Και αυτό το δηλώνουν με τα χαρακτηριστικά λουκετάκια. Κλειδώνουν, ασφαλίζουν τον έρωτά τους, τοποθετώντας ένα λουκετάκι σε κάποιο κιγκλίδωμα.

10. «Ο κεκλιμένος πύργος στην Πίζα» είναι ένα παγκοσμίως φημισμένο Ιταλικό αξιοθέατο στη περιοχή κάμπο ντέι Μιράκολι (Campo dei miracoli = Αγρός των θαυμάτων). Ξεκίνησε να χτίζεται ως κωδωνοστάσιο του καθεδρικού ναού και άρχισε να γέρνει σχεδόν αμέσως, εξαιτείας της καθίζησης του εδάφους. Δεν έχει πέσει διότι τον συγκρατεί το κέντρο βάρους του. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς των αρχαιολόγων και αφού παίρνει κλίση 1 χιλιοστού το χρόνο, θα πέσει σε εκατό χρόνια από σήμερα.